Koncepcje i narzędzia wspierające zarządzanie kosztami [...] w łańcuchach dostaw

Rachunek kosztów łańcucha dostaw (Supply Chain Costing)
Integracja łańcucha dostaw dostarcza wielu możliwości poprawy obsługi klienta oraz eliminacji zbędnych kosztów. Rachunek kosztów łańcucha dostaw (Supply Chain Costing) to podejście postulujące pomiar kosztów procesów (działań) przebiegających w całym łańcuchu dostaw. Wykorzystanie informacji kosztowych do oceny efektywności łańcucha ma strategiczne znaczenie odnośnie do kompozycji i struktury, pomiaru efektywności oraz alokacji korzyści wewnątrz łańcucha dostaw. Posiadanie umiejętności poprawy wartości dla klienta, przy jednoczesnym poszukiwaniu możliwości obniżenia kosztów, otwiera nowe granice w zarządzaniu łańcuchem dostaw.

Istnieje wiele czynników, które powodują powstawanie nowych koncepcji zarządzania kosztami w łańcuchach dostaw. Wśród najważniejszych wyróżnić należy:
- odejście od koncepcji konkurowania pojedynczych przedsiębiorstw na rzecz koncepcji walki konkurencyjnej pomiędzy całymi łańcuchami dostaw;
- koncentracja na maksymalizacji wartości dla końcowego klienta;
- postrzeganie kosztów jako ceny płaconej przez ostatecznego klienta;
- zrozumienie, że przedsiębiorstwa konkurują na poziomie procesów, a przewaga konkurencyjna należy się tej organizacji, która lepiej i efektywniej wykonuje swe działania i procesy gospodarcze;
- chęć wprowadzania nowych, wyłącznie rentownych kategorii produktów na rynek oraz obsługi zyskownych kategorii klientów;
- potrzeba identyfikacji „najtańszych w długim okresie” partnerów, uczestników łańcucha dostaw.

Analiza powyższych czynników wskazuje, że przedmiotem dążeń każdego uczestnika łańcucha dostaw powinno być rozwijanie systemu rachunku kosztów, który będzie dostarczał informacji o kosztach i efektywności procesów oraz identyfikował, jaka część z tych kosztów dotyczy produktów, kanałów dystrybucji, odbiorców i dostawców. Przedsiębiorstwa są uczestnikami wielu łańcuchów dostaw (często konkurencyjnych), dlatego też posiadanie odpowiednich narzędzi do analizy kosztów ma obecnie strategiczne znaczenie.

Zadania jakie wypełnia rachunek kosztów łańcucha dostaw (SCC) to między innymi:
- ustalenie efektywności działania całego łańcucha dostaw;
- identyfikowanie możliwości dla celów usprawniania i przebudowy;
- pomiar efektywności poszczególnych działań lub procesów;
- ocena alternatywnych konfiguracji łańcucha dostaw lub wybór uczestników łańcucha;
- ocena efektów wdrażania nowych technologii;
- identyfikacja profilu rentownych produktów oraz stworzenie racjonalnych podstaw do zarządzania kategoriami w łańcuchu dostaw.

Rachunek kosztów łańcucha dostaw jest koncepcją szerszą od podejścia wykorzystywanego w metodach DPP (Direct Product Profitability), ABC (Activity Based Costing) czy TCO (Total Cost of Ownership). Wymienione metody koncentrują się na wewnątrzorganizacyjnym zarządzaniu kosztami pomijając istotę koncepcji zintegrowanego łańcucha dostaw. W rachunku kosztów łańcucha dostaw przedmiotem pomiaru kosztów i efektywności procesów jest cały łańcuch przedsiębiorstw, a nie wyłącznie jedna organizacja. Celem funkcjonowania programu Supply Chain Costing jest obniżenie całkowitego kosztu łańcucha oraz eliminacja zagrożeń wynikających z suboptymalizacji kosztów poszczególnych przedsiębiorstw. Przedmiotem analizy są koszty transakcyjne, przepływu informacji, przepływu towarów, utrzymania zapasów (rysunek 1) oraz zależności „trade-off” pomiędzy tymi kosztami.

Pierwszym wyzwaniem, jakie stoi przed przedsiębiorstwami, które dążą do wdrażania koncepcji rachunku kosztów łańcucha dostaw jest uporządkowanie własnego systemu pomiaru kosztów i efektywności procesów. Podstawową metodą identyfikacji kosztów procesów, pomiaru ich efektywności oraz kalkulacji kosztów produktów, klientów, kanałów dystrybucji i dostawców jest rachunek kosztów działań. Wdrożenie tej koncepcji w przedsiębiorstwach, uczestnikach łańcucha dostaw, jest podstawą do budowy przyszłego systemu rachunku kosztów łańcucha dostaw ukierunkowanego na optymalizację kosztów całego łańcucha.

Cały artykuł w formacie PDF.